هجرت از الحاد به خداباوری

در ژانویه 2004 میلادی خبری منتشر شد مبنی بر این که آنتونی فلو ( ـ1923), فیلسوف ملحد انگلیسی, به خدا ایمان آورده است. این خبر در محافل علمی به ویژه محافل فلسفی و دینی بسیار با اهمیت تلقی شد, نه تنها به این دلیل که یکی از بزرگ ترین ملحدان روزگار ایمان آورده است ـ ملحدی که به زعم عده ای طی 50 سال گذشته مهم ترین ادله را علیه وجود خدا اقامه کرده است ـ بلکه از این حیث مهم تر بود که او اعلام کرد استدلال های خداباوران بر وجود خدا ـ به خصوص برهان نظم در تقریر جدیدش ـ بسیار قوی و قانع کننده اند. این خبر در میان ملحدان نیز پیامدهای متفاوتی برانگیخت. در حالی که عده ای از آن به (ضربه مهلک) بر پیکره الحاد تعبیر کرده اند, بعضی دیگر آن را کم اهمیت جلوه داده و مسئله را به کبر سنّ فلو مربوط دانسته اند.1 البته بر نگارنده معلوم نیست که ایمان آوردن در سال خوردگی چه عیب و ایرادی دارد؟ به نظر می رسد این یافته روان شناسان که گرایش به خداباوری در سال خوردگی بیشتر از بقیه سنین است نه تنها چیزی از اهمیت خداباوری نمی کاهد, بلکه آدمی را بیشتر به تأمل وامی دارد به خصوص اگر شخص سال خورده دانشمندی مانند فلو باشد که قوی ترین ادله را علیه خداباوری اقامه کرده است, مگر این که ادعا شود. فلو در اثر کهولت سن, مشاعر خود را از دست داده و هذیان می گوید. این ادعا نیز چنان که از گفت وگوی وی با گری هابرماس و حتی کتابی که در دست تألیف دارد برمی آید, ادعای نادرستی است. فلو در گفت وگوی نسبتاً مفصل و جامعی با دکتر گری هابرماس توضیح داده است که چرا از الحاد دست برداشته و به وجود خدا ایمان آورده است. او در گفت وگوی یاد شده مطالب بسیاری در باب ایمان به خدا, وحی, ادیان آسمانی و حیات پس از مرگ طرح کرده است که در عین سودمندی قابل تأمل و نقداند.